Kun je ook volwassen zijn mét idealen?

door Bram Kalkman

Om me heen zie ik het gebeuren. Vrienden vinden serieuze banen. Een zomer vol bruiloften. We worden volwassen. Of ik het nu leuk vind of niet. Het grijpt me af en toe naar de keel. Waar ben ik zo bang voor? En kan het ook anders?

Ik ben vast niet de enige. Volwassenheid staat er slecht op, merkt de filosoof Susan Neiman. Volwassenen zijn saai, flets en uitgeblust. Hun vroegere idealen hebben ze onder hun hoekbank geschoven toen de grotenmensenwereld veel complexer bleek dan ze ooit dachten.

Daar zit mijn angst. Ik ben bang om op een dag te concluderen dat ook ik mijn idealen ben kwijtgeraakt. De wereld neem voor wat het is. Omdat ik het zelf best comfortabel heb. Omdat ik er flink van profiteer.

Neiman zet de boel op z’n kop. Met Kant in de hand pleit ze voor een andere opvatting van volwassenheid. Een kind ontdekt eerst vol verwondering de wereld. Goedgelovig vertrouwt-ie erop dat de wereld is zoals het zou moeten zijn. Vervolgens weet de puber wel beter. Sceptisch trekt hij alles wat hem verteld wordt in twijfel. Idealen worden ontmaskerd. Ze zijn hypocriet of onrealistisch. Hier blijven we vaak hangen.

De volwassene gaat verder. De wereld is niet zoals ‘ie zou moeten zijn. Wordt dat misschien ook wel nooit. Maar toch. Hoe de wereld nu is, doet hem dromen over hoe het zou kunnen zijn. Hij voert een hachelijke balanceeract uit tussen de realiteit en dromen. Zonder een van de twee uit het oog te verliezen. Dat is de kunst.

Misschien een hele opgave. Maar misschien geeft het ook wat lucht. Want het betekent ook dat je met je idealen niet gelijk een heilige hoeft te zijn. En dat je niet meteen een hypocriet bent als je naar een hamburger kijkt. Er zit ruimte tussen de ‘het-is-nu-eenmaal-zo’-realist en de wereldvreemde dromer. Zolang je maar niet in die eerste vervalt. Je kunt namelijk alleen maar volwassen zijn mét idealen.

Zo’n volwassene wil ik wel zijn. En dat kan ik niet alleen. Wie helpt me? Wie houdt me scherp? Wie houdt jou scherp?

Waar wil jij voor gaan? Wat zijn je idealen en hoe kun je daar werk van maken? Met deze vragen ga je aan de slag tijdens ons ontwikkeltraject ‘De Verdieping’. Aan de hand van theorie, reflectie en oefeningen maak je dromen en verlangens steeds concreter. Zodat jij aan het einde van het traject weet waar je voor wilt gaan. Lees hier meer over dit traject.