Interview met Jonas Kooyman van de Havermelkelite

“Waarom zijn we hier met z’n allen mee bezig?”

Jonas Kooyman is journalist en maker van de populaire nieuwsbrief de Havermelkelite waarin hij schrijft over het stadsleven en de tijdgeest. Guy sprak live op Instagram met hem over middelmatige luxe, de schijn ophouden en natuurlijk havermelkcappuccino’s.

Hoe ben je op het idee gekomen van de Havermelkelite?

’Ik werk al een aantal jaar als freelance journalist. Voordat ik in dienst kwam bij NRC schreef ik al een tijd voor hen, maar ook voor bladen als Elle. De afgelopen jaren ben ik me steeds meer gaan richten op artikelen over de wereld van de jonge stedeling. Ik zag namelijk een aantal grote veranderingen binnen het stadsleven. Er waren allemaal nieuwe trends in de stad, die voor mijn gevoel iets zeiden over de tijd waarin we leven.

Toen ben ik langzamerhand begonnen met het verrichten van socialmedia-werkzaamheden voor NRC, waar ook hun nieuwsbrief onder viel. Ik merkte dat dit me goed lag. Tegelijkertijd zocht ik iets om mijn persoonlijke stukken meer te promoten. Toen dacht ik: misschien kan ik mijn krachten bundelen in een eigen nieuwsbrief. Vrijwel tegelijkertijd heb ik mijn Instagrampagina gelanceerd, die nu grappig genoeg groter is dan de nieuwsbrief.’

Welke drijfveer zit er voor jou achter?

’Mijn doel is aan de ene kant om nieuwe trends te signaleren. Als ik iets nieuws om me heen zie in het stadsleven waarvan ik denk ‘hé, wat is hier aan de hand?’, dan schrijf ik daar een stuk over. Aan de andere kant is het ook om een beetje te lachen om alle maffe dingen die je ziet in het moderne leven. Daarnaast natuurlijk ook om vragen te stellen als ‘waarom zijn we hier met z’n allen mee bezig?’ en ‘waarom doen we dit?’.’

Kun je zo’n belangrijke trend die je de afgelopen tijd gesignaleerd hebt met ons delen?

’Absoluut. Ik heb bijvoorbeeld een stuk geschreven over de opkomst van middelmatige luxe. Met middelmatige luxe bedoel ik dan producten met een aura van luxe, maar die niet echt luxe zijn. Zo kun je als je te klein woont voor een echt bad een opblaasbad kopen waardoor je toch nog een beetje de illusie hebt van een bad. Een ander product in dezelfde categorie is chips met truffelsmaak. Dit kan voor veel mensen als luxe voelen, maar als je op de achterkant kijkt blijkt er slechts 0,03% truffel in te zitten.

Ik vroeg me af waarom deze producten nu eigenlijk zo populair zijn. Naar mijn idee hangt deze populariteit deels samen met een angst voor sociale daling. Wij als millennials zijn namelijk de eerste generatie die het slechter heeft dan onze ouders. Ook al gaat het goed met de economie, er is een soort onderstroom van angst en onzekerheid omdat veel mensen flexwerken, het krijgen van een vast contract moeilijk is en over een plekje op de woningmarkt hoeven we niet eens te spreken. Dit roept een ongemakkelijk gevoel op en dus wordt deze generatie gevoeliger voor het aanschaffen van dit soort producten, die toch een soort succes uitstralen.’

En hoe kijk jij daar naar?

’Er bestaan best wel veel negatieve stereotypen over mijn generatie, de begin/midden 30’ers van nu. Degene die ik veel heb gehoord zijn onder andere lui, verwend en narcistisch. En we zijn ook zeker niet allemaal perfect. Maar ik denk wel dat het belangrijk is om te realiseren dat die generatie is opgegroeid in een wereld waarin iets heel anders werd beloofd dan dat de realiteit werd toen we volwassen werden. Als je uit de middenklasse komt is het verhaal verteld dat als je maar hard genoeg je best doet en maar hard genoeg werkt, je precies hetzelfde zult bereiken als je ouders: een comfortabel middenklasse leven met een koophuis. In realiteit crashte die economie toen we eenmaal studeerden en deze is daarna veel grilliger geworden. Veel millennials doen heel hard hun best, maar ik denk dat het simpelweg moeilijk is als je ooit bent klaargestoomd voor iets heel anders.’

Die situatie zou je als schrijnend kunnen beschouwen, maar toch ziet het plaatje er van buiten heel anders uit dan dat die misschien in realiteit is: met een havermelkcappuccino in de hand op een mooie fiets. Hoe zie jij dat?

’Dat herken ik wel, veel dingen draaien ook om de buitenkant… Het is in sommige gevallen denk ik ook een soort schijn ophouden. Wel denk ik dat mensen tegenwoordig al wat eerlijker zijn. Dat hele verhaal over dat wat je op sociale media ziet is niet altijd echt is, kennen we al een paar jaar. Mensen plaatsen niet meer constant vakantiekiekjes of andere foto’s waarin ze super succesvol lijken. Maar de druk om altijd ‘bij’ te zijn heerst wel nog steeds. Je moet de laatste podcasts luisteren, weten bij welke restaurants je moet eten en meepraten over alle laatste krantenartikelen. Deze druk heeft naar mijn idee ook weer met die zwakkere economische positie van millennials te maken. Het gevoel van ‘ik heb geen baan op de Zuidas’ of ‘ik kan geen huis kopen’, wordt dan onderdrukt door het gevoel van beschikking over cultureel kapitaal.’

Ik kan me voorstellen dat je een druk leven leidt. Als laatste ben ik benieuwd naar wat jou op de been houdt. In andere woorden: wat geeft jou voldoening?

’Ook ik laat me soms te veel meeslepen door werk waardoor ik in een soort rat race zit. Om dit te voorkomen of om weer rust te krijgen haal ik veel voldoening uit een mooie film of literatuur. Hiermee kan ik ontspannen en tot rust komen. Mij geeft het ook een gevoel van herkenning en verbondenheid om te zien en te lezen dat er ook in andere tijden mensen waren met dezelfde problemen. Daarnaast werkt zoiets simpels als een maaltijd koken voor mij als een soort meditatie, dan zet ik lekker de radio aan en ga ik alles snijden. Het hele process van iets in de oven doen en dat het dan weer iets anders vormt, daarmee kom ik helemaal tot rust. Dat is wel mijn tip van de dag: ga lekker koken als je een drukke en gestreste dag hebt gehad.’