Waar geloof jij eigenlijk in?

door Bram Kalkman
 

De kranten stonden er bol van. Voor het eerst zijn er meer niet-gelovigen dan gelovigen in Nederland. Ik geloof er niks van.

Niet dat je, zonder dat je het doorhebt, een undercover-gelovige bent hoor. Althans. Niet in de klassieke zin. Van geloof in God. Maar er valt nog veel meer te geloven. Dat je je succes écht aan jezelf te danken hebt. Dat de meeste mensen deugen. En dat eerlijkheid het langst duurt. Of misschien moet je cynisch concluderen dat je helemaal nergens in gelooft. Dat kan ook. Of eigenlijk.. Kan dat? Kun je nergens in geloven?

Volgens de Sloveense filosoof Slavoj Žižek geloven we eigenlijk in veel meer dan we zeggen. Niet omdat we dingen verzwijgen, maar omdat we nu eenmaal niet zo’n goed zicht hebben op wat er in onszelf omgaat. We zijn niet zo’n open boek voor onszelf als we misschien graag zouden willen. Wat we bewust denken, doen en zeggen te geloven is volgens Žižek maar een topje van de ijsberg. Daaronder gaat de wondere wereld van ons onbewuste schuil. Waar we minstens net zo veel geloven. Zonder dat we het doorhebben. Of vol dingen die we liever niet onder ogen komen. Omdat dat allemaal onbewust is, kunnen we er moeilijk wat over zeggen. Wat we zeggen te geloven, is maar een fractie van wat we echt geloven.

Dus kijkt Žižek liever naar wat we doen. Geen woorden, maar daden, zeg maar. Wat we doen vertelt ons waar we echt in geloven. Neem nu de Duitse winkelketen die zich ‘Kauf dich glucklich’ noemt. Koop je gelukkig. Zo open en bloot klinkt dat best belachelijk toch? Natuurlijk koop je jezelf niet gelukkig met dat ene shirt.

En toch.. Moeten we niet best vaak toegeven dat we toch dat shirt kopen? Die nieuwe telefoon? Dan is Žižek’s conclusie misschien wel niet zo gek: ergens geloven we wel degelijk dat we ons gelukkig kunnen kopen. Al willen we het niet graag toegeven. En ontkennen we het in alle toonaarden.

Wat als onze daden spreken? Als die ons vertellen waar we eigenlijk echt in geloven?
Waar geloof jij dan in?

Wil je je eigen (on)bewuste overtuigingen eens onder de loep nemen? Met afstand kijken naar je leven en hoe je keuzes maakt? Dan is onze retraite iets voor jou. Een week lang in de bergen in Italië, waar je met een groep de stilte opzoekt, creatieve oefeningen doet en ervaringen uitwisselt. Lees hier meer over de Kweekretraite!